Zaćma, zwana inaczej kataraktą, to schorzenie, które dotyka dziś bardzo wiele osób w starszym wieku – ale nie tylko. Może również pojawić się u młodych dorosłych i dzieci. Na czym dokładnie polega i czy jest groźna?
O co dokładnie chodzi w zaćmie?
Można powiedzieć, że istota zaćmy leży najczęściej w soczewce. Ale nie kontaktowej - z jaką zapewne kojarzy się nam to słowo - tylko takiej, która znajduje się fizjologicznie w ludzkim oku. Funkcja tej przezroczystej, nieunaczynionej i nieunerwionej struktury polega na skupieniu promieni światła, wpadających do niego z zewnątrz tak, aby uległy one odwróceniu i właściwemu zogniskowaniu na siatkówce. Tam „przejmuje” je już układ nerwowy i mózg. Zadanie, jakie stoi przed małą, niepozorną soczewką, jest więc bardzo odpowiedzialne. Nic zatem dziwnego, że jej uszkodzenie w bezpośredni sposób odbije się na widzianym przez nas obrazie.
Różne formy – problem ten sam
Tak właśnie dzieje się w zaćmie, kiedy dochodzi do zmętnienia soczewki - najczęściej z wiekiem, w wyniku jej „zużycia” (mówimy wtedy o zaćmie starczej) - ale nie tylko. Katarakta może pojawić się także jako rezultat zapalenia naczyniówki, w wyniku stosowania niektórych leków, w cukrzycy, a nawet po urazie oka. Bez względu jednak na przyczynę, skutek jest zwykle tak sam – soczewka mętnieje i tym samym nie może dobrze spełniać swojej naturalnej funkcji. Świetnie widać to na specjalistycznych zdjęciach – dotychczas przezroczysta struktura nabiera gęstej, perłowej barwy. W efekcie tych zmian znacznie pogarsza się ostrość widzianego obrazu, a w dalszej konsekwencji może dojść nawet do utraty wzroku!
Spadek ostrości widzenia może się zmieniać w zależności od warunków oświetleniowych. Jest kilka typów tej choroby, różniących się głównie umiejscowieniem patologicznych zmian – nawet tak mała struktura jak soczewka ma bowiem różne części. Istnieje również typ choroby niezwiązany stricte z nią samą - zaćma podtorebkowa; tutaj zmiany powstają na przedniej lub tylnej części torebki, w której normalnie znajduje się soczewka. Różna lokalizacja procesu chorobowego będzie dawać nieco inne objawy kliniczne – wszystko wprawdzie związane ze spadkiem ostrości wzroku, ale w jednym typie dołączy do tego np. nienaturalne rozszczepianie światła, w innym zaburzenie postrzegania barw.
Zaćmę można leczyć
Okazuje się, że zaćma to bardzo groźna choroba, która bez odpowiedniej reakcji ze strony pacjenta może skończyć się nawet utratą wzroku. Można ją leczyć, dlatego bardzo ważne jest, aby nie lekceważyć żadnych objawów i w razie ich wystąpienia, niezwłocznie udać się do okulisty. Dbałość o nasze oczy, a szczególnie ich ochrona przed wszelkiego rodzaju urazami, z pewnością zmniejszy ryzyko wystąpienia tej choroby.
