​

Według Światowej Organizacji Zdrowia zaćma, czyli inaczej katarakta, to jedna z najczęstszych przyczyn utraty wzroku. Choroba ta może być wrodzona, bądź nabyta, istnieje kilka jej rodzajów, wszystkie jednak sprowadzają się do tego samego problemu - zmętnienie soczewki oka, ograniczające widzenie. Nie do końca znane są przyczyny powstawania katarakty. Najczęściej jest ona związana z procesem starzenia się organizmu i zmian w metabolizmie człowieka. Objawia się stopniowym mętnieniem soczewki, nierzadko aż do całkowitej utraty wzroku. Zaćma, niestety nie jest uleczalna. Jedyną obecnie dostępną skuteczną metodą jej zwalczenia jest refrakcyjna wymiana soczewki, czyli wszczepienie implantu soczewki do oka w miejsce naturalnej, zmętniałej. Istnieje kilka rodzajów katarakty. W zależności od tego, gdzie zlokalizowane jest zmętnienie, mówi się o różnych typach zaćmy.

Zaćma podtorebkowa tylna

Zaćma może zacząć rozwijać się w kilku różnych punktach soczewki. Jeśli mętnienie zacznie się pod tylną torebką soczewki mówimy o zaćmie podtorebkowej tylnej. Jest to najszybciej postępująca odmiana zaćmy. Niejednokrotnie ostre zaburzenie widzenia rozwija się w ciągu zaledwie kilku tygodni. Ponieważ zmiany są nagłe i gwałtowne, a także pojawiają się w centrum pola widzenia, rozpoznanie zaćmy może nastąpić bardzo szybko.

Zaburzenie widzenia w przypadku zaćmy podtorebkowej tylnej powoduje przede wszystkim problemy w widzeniu z bliska. Nie jest to jednak jedyny problem. Również widzenie dali może stać się bardzo utrudnione, szczególnie w bardzo jasnym oświetleniu, na przykład w słoneczny dzień, lub przy mocnym oświetleniu sztucznym. Po zmroku, chory na zaćmę podtorebkową tylną może zauważać otoczki wokół źródeł światła, czyli tak zwany efekt halo, bądź rozpraszanie się światła.

Zaćma jądrowa

Jako zaćmę jądrową określa się przypadek, gdy katarakta obejmuje centralną część soczewki. Powoduje stwardnienie jądra soczewki i zmianę jej zabarwienia. W przypadku zaćmy jądrowej światło przechodzące przez soczewkę rozprasza się. To powoduje, że mniej światła pada na siatkówkę, w związku z czym obraz staje się z czasem coraz bardziej zamazany.

Zaćma jądrowa zaburza przede wszystkim widzenie dali. Niejednokrotnie widzenie z bliska na krótki okres czasu wręcz się poprawia. Związane to jest ze zmianą współczynnika załamania światła w oku, które występuje na początkowym etapie choroby. Ta zmiana może być odpowiedzialna za chwilową poprawę ostrości widzenia z bliska. Pacjenci często podkreślają, że widzą gorzej w jasno oświetlonych pomieszczeniach, bądź w słoneczne dni.

Zaćma korowa

Zaćma korowa to trzeci rodzaj katarakty, jaki wyróżniamy ze względu na umiejscowienie zmętnienia soczewki. W tym przypadku zmętnienie zaczyna następować na obwodzie soczewki. W przeciwieństwie więc do zaćmy jądrowej, gdzie zaburzone staje się widzenie przez centralną część soczewki, tu na początkowym etapie choroby mętnieją warstwy otaczające jądro soczewki. Pacjenci często wskazują wśród objawów na przykład pogorszenie widzenia w nocy. Wynika to z tego, że w słabym świetle źrenica powiększa się i zewnętrzne warstwy soczewki są wówczas „w użyciu”. Gdy źrenica zwęża się w jasnym oświetleniu, to centralna część soczewki pełni swoją funkcję. Niejednokrotnie też w przypadku zaćmy korowej nie następuje jako takie zmętnienie widzenia, przynajmniej na początkowym etapie choroby. Dużo częściej pacjenci zauważają rozszczepianie się i rozwarstwianie się światła.

Diagnozowanie zaćmy

Choć każdy z rodzajów zaćmy ma charakterystyczne objawy, które pacjent może samodzielnie rozpoznać, ostateczna diagnoza należy do lekarza okulisty. Jeśli zauważasz u siebie niepokojące objawy, pogorszenie wzroku, rozszczepianie światła itp., natychmiast umów się na wizytę u lekarza. Przeprowadzi on wywiad, a także zbada oko za pomocą lampy szczelinowej i wziernika. Po przeprowadzeniu serii badań okulista będzie w stanie określić, czy pacjent cierpi na zaćmę, i w której odmianie. Następnie podjęte mogą zostać kroki w kierunku zniwelowania zmętnienia soczewki.