​

Choć wielu z nas niejednokrotnie słyszało nazwę astygmatyzm, wiedza na temat tej przypadłości nie jest zbyt powszechna. Wiele informacji krążących czy w Internecie, czy po prostu „pocztą pantoflową” wśród krewnych i znajomych wprowadzić może nas w błąd i wpędzić w niepotrzebny strach przed tą powszechną wadą wzroku. Warto więc dowiedzieć się czegoś więcej, a jeśli podejrzewasz, że możesz mieć astygmatyzm - koniecznie wybierz się do okulisty, by potwierdzić tę diagnozę i w razie potrzeby odpowiednio dobrać metodę leczenia.

Czy astygmatyzm jest wadą dziedziczną?

Znany też jako niezborność rogówkowa astygmatyzm to wciąż dość tajemnicza wada. Nie stwierdzono jednoznacznie jaka może być jego przyczyna. Zakłada się jednak, że najczęściej astygmatyzm jest dziedziczony. Może się też zdarzyć, że będzie on wynikiem urazu oka. Dużo rzadziej trafia się, że jest to wynik schorzenia zwanego stożek rogówki. W tym wypadku szkła korekcyjne mogą nie wystarczyć, konieczna może być chirurgia. Astygmatyzm to nic innego jak odkształcenie rogówki. W zdrowym oku rogówka ma kształt zaokrąglony. W przypadku astygmatyków jednak jest ona zniekształcona - przyrównuje się jej kształt do piłki do rugby. Powoduje to, że światło wpadające do oka rozprasza się i nie skupia się tak jak powinno na siatkówce, co ostatecznie prowadzi do rozmycia obrazu.

Czy astygmatyzm występuje tylko w określonym wieku lub u ludzi z innymi wadami wzroku?

Astygmatyzm może objawić się w każdym wieku. Ocenia się, że około 50% dzieci rodzi się z astygmatyzmem. U większości z nich w kilku pierwszych latach życia w miarę rozwoju wada ta może się cofnąć. Jeśli tak się jednak nie stanie, konieczna może być korekcja za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Przyjmuje się również, że większość ludzi na świecie ma niewielki astygmatyzm - do 0,5 dioptrii. Określa się go jako astygmatyzm fizjologiczny i nie wymaga on leczenia. W dowolnym wieku jednak wada ta może się pogłębić lub po prostu ujawnić.

Nie ma też znaczenia, czy mamy inne wady wzroku. Często astygmatyzm występuje równolegle z nadwzrocznością, czy krótkowzrocznością.

Jakie są objawy astygmatyzmu i czy można samemu go zdiagnozować?

Astygmatyzm powoduje rozmazane lub nieostre widzenie zarówno przedmiotów znajdujących się blisko, jak i daleko. Może mieć wpływ na widzenie znaków drogowych w oddali, lub książki trzymanej przed oczami. Osoby z astygmatyzmem, zwłaszcza w cięższej postaci, mogą odczuwać bóle głowy, pieczenie i łzawienie oczu, szybsze zmęczenie przy czytaniu, mogą częściej mrugać oczami lub pocierać je.

Choć objawy te łatwo zauważyć i powinny nas zaalarmować, nie da się jednoznacznie zdiagnozować astygmatyzmu samodzielnie. Należy umówić się na wizytę u okulisty, który będzie mógł potwierdzić, czy ta wada rzeczywiście u nas występuje, i w razie potrzeby zaproponuje odpowiednie leczenie.

Jak leczy się astygmatyzm?

Astygmatyzm jest wadą, którą można skorygować za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych, najczęściej cylindrycznych (inaczej torowych). Można też zdecydować się na zabieg chirurgiczny, czy laserowy. Wiele zależy tu jednak od wieku oraz stylu życia. W przypadku wspomnianego astygmatyzmu fizjologicznego, do 0,5 dioptrii, często nie są konieczne nawet szkła korekcyjne. Do około jednej dioptrii szkła mogą okazać się potrzebne jedynie do czytania, czy pracy przy komputerze. Lekarz okulista będzie w stanie ocenić, co będzie najlepsze w przypadku każdego indywidualnego pacjenta.