​

Astygmatyzm to bardzo często występujące schorzenie wzroku. Problem polega na tym, że jest stosunkowo mało znane i niezbyt rozumiane. Często mylone z innymi wadami wzroku jest bagatelizowane i nieleczone. Choć nie zagraża bezpośrednio widzeniu jako takiemu - nie może doprowadzić do ślepoty - może znacząco pogorszyć jakość życia poprzez zmiany w widzeniu. Jak rozpoznać astygmatyzm? Czym się on objawia? Czy i jak można go leczyć?

Czym jest astygmatyzm?

Ponieważ astygmatyzm to wada spowodowana odkształceniem rogówki w oku, na początek warto dowiedzieć się czegoś na temat budowy oka, by zrozumieć, jak działa nasz wzrok i dlaczego wady, takie, jak astygmatyzm, powodują zaburzenia widzenia.

Astygmatyzm inaczej nazywany jest niezbornością rogówkową. Rogówka to część oka w dużej mierze odpowiedzialna za skupianie promieni świetlnych na siatkówce, co pozwala na widzenie. Promienie świetlne powinny padać równomiernie na ognisko siatkówki, w jednym punkcie. W przypadku astygmatyzmu rogówka jest odkształcona, staje się niesymetryczna, a to powoduje, że promienie świetlne wpadające do oka są rozproszone. W ten sposób dochodzi do niewyraźnego widzenia. Niejednokrotnie astygmatyzm występuje wraz z krótkowzrocznością lub dalekowzrocznością.

Co ważne, ponieważ ciało człowieka ogólnie nie jest symetryczne, u mało kogo rogówka ma idealny kształt. Zniekształcenia rogówki są absolutnie normalne. Problem zaczyna się wtedy, gdy osiągają pewien poziom. Większość ludzi na świecie ma niewielki astygmatyzm - do 0,5 dioptrii. Taki astygmatyzm jednak nie powoduje rzeczywistych zaburzeń w widzeniu i nie ma powodu, by się nim martwić.

Nie do końca znane są przyczyny astygmatyzmu. Często jest on dziedziczony. Zdarza się też jednak, że rogówka zostaje odkształcona w wyniku urazu oka i zamiast naturalnego, kulistego kształtu, przyjmuje nieco spłaszczony kształt, określany często, jako piłka do rugby. Astygmatyzm bywa również spowodowany innym schorzeniem wzroku - stożkiem rogówki.

Objawy astygmatyzmu

Objawy astygmatyzmu są głównie astenopijne, czyli związane z jakością widzenia i zmęczeniem oczu. Wśród głównych objawów astygmatyzmu wskazuje się zamazane widzenie. Dotyczy to zarówno przedmiotów znajdujących się blisko, jak i tych odległych. Ponadto może występować tak zwana mgła na oku. Chory może odczuwać bóle oczu i głowy (często w okolicy czoła), lub napięcie w obrębie gałek ocznych. Nierzadkim objawem jest pieczenie i łzawienie oczu, ich mrużenie i tarcie, bądź szybsze zmęczenie przy czytaniu. Częste mruganie, konieczność przekrzywiania głowy, by widzieć wyraźnie to także objawy astygmatyzmu. Ponadto osoby z astygmatyzmem będą widziały na przykład gwiazdy jako plamki, czy też linie proste, jako krzywe. Zdarza się mylenie liter i zaburzenie poczucia przestrzeni, czy problemy z koncentracją. Oczywiście objawy te nie są wyłączne dla astygmatyzmu, ale jeśli zauważasz większość z nich u siebie, zgłoś się do okulisty. Będzie on mógł potwierdzić, lub wykluczyć diagnozę.

Leczenie astygmatyzmu

Astygmatyzm najczęściej leczy się korekcją okularową. Najczęściej wybierane są szkła toryczne, czyli inaczej cylindryczne. Charakteryzują się one zróżnicowanym promieniem krzywizny na powierzchni soczewki, co pozwala wyrównać krzywiznę spowodowaną zniekształceniem rogówki w oku. Obecne technologie pozwalają leczyć astygmatyzm zarówno za pomocą okularów, jak i soczewek kontaktowych. Okulary, czy soczewki nie będą konieczne na stałe. U osób o niskim astygmatyzmie - do 1 dioptrii - zaleca się szkła jedynie do czytania, nauki, czy pracy przy komputerze. Przy osób o wyższym astygmatyzmie koniecznie może być noszenie okularów, czy soczewek stale.