Pieczenie, swędzenie, ból i inne dolegliwości narządu wzroku mogą wskazywać na obecność schorzenia nazywanego zespołem suchego oka. Chociaż choroba dotyka pacjentów w różnym wieku, na zwiększone ryzyko zachorowania narażone są osoby w okresie przekwitania. Większą zachorowalność na zespół suchego oka notuje się również u osób pracujących przy komputerze i spędzających dużo czasu za kierownicą. Zespół suchego oka może pojawić się u każdego z nas – dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób można zapobiec ryzyku jego wystąpienia.
Przyczyny zespołu suchego oka
Pojawienie się zespołu suchego oka może się wiązać z różnymi przyczynami. Niekiedy schorzenie towarzyszy innym jednostkom chorobowym, na przykład przewlekłym schorzeniom reumatycznym czy chorobom spojówek. Do tych drugich należy przede wszystkim przewlekłe zapalenie spojówek typu bakteryjnego. Zespół suchego oka może pojawić się także u pacjentów z astygmatyzmem. Chociaż ZSO może towarzyszyć innym schorzeniom, w większości przypadków stanowi osobną jednostkę chorobową. W tym wypadku czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania są:
• długotrwała praca przy komputerze,
• wielogodzinne prowadzenie samochodu,
• zbyt długie oglądanie telewizji,
• noszenie niewłaściwych soczewek kontaktowych,
• zbyt rzadkie mruganie,
• stosowanie niewłaściwych kropli do oczu (np. takich zawierających konserwanty),
• przebywanie w pomieszczeniach zakurzonych lub zadymionych,
• przebywanie w pomieszczeniach z klimatyzacją.
Jak widzimy, przyczyny powstawania zespołu suchego oka są bardzo różnorodne. Czy możemy jakoś ustrzec się przed nieprzyjemnymi dolegliwościami towarzyszącymi chorobie? W niektórych przypadkach tak. Naczelną zasadą zapobiegania zespołowi suchego oka jest wyeliminowanie czynników zwiększających ryzyko zachorowania. Nie w każdym przypadku jest to możliwe, jednak niekiedy możemy w realny sposób uchronić się przed ZSO. Pojawienie się zespołu suchego oka jest w bezpośredni sposób związane z niewystarczającym wydzielaniem łez. Nasze oczy pokryte są cienką warstwą wodno-lipidowej substancji zwanej filmem łzowym. Jest ona konieczna do zapewnienia oczom odpowiedniego poziomu nawilżenia, do usuwania zanieczyszczeń, do właściwego natlenienia rogówki i do umożliwienia swobodnego poślizgu powiek podczas mrugania. Rozprowadzanie filmu łzowego na powierzchni gałki ocznej jest bezpośrednio związane z mruganiem. Gdy mrugamy zbyt rzadko, w warstwie filmu łzowego mogą pojawić się przerwy – co odczuwamy właśnie jako pieczenie i swędzenie. Zbyt mała częstość mrugania występuje zwłaszcza u osób pracujących przy komputerze. Aby zapobiec pojawieniu się dolegliwości związanych z ZSO należy regularnie robić małe przerwy od skupiania wzroku na monitorze. Przerwy powinniśmy robić co około 15 minut – najlepiej popatrzyć wtedy na przedmioty znajdujące się w dalszej odległości. Warto także ograniczyć czas spędzany przed ekranem smartfona czy tabletu. Pomieszczenia, w których pracujemy, powinny być regularnie wietrzone. Jeśli spędzamy dużą ilość czasu w pomieszczeniach klimatyzowanych, dobrze jest używać specjalnych nawilżaczy powietrza.
