Rzadko zdarza się, żebyśmy do późnej starości cieszyli się znakomitą jakością widzenia. Nawet osoby, które przez długi czas nie miały żadnych problemów ze wzrokiem zauważają, że z wiekiem widzą coraz gorzej. To efekt tak zwanej starczowzroczności, czyli presbiopii.

Na czym polega starczowzroczność? Seniorzy często skarzą się, że zaczynają mieć kłopoty z widzeniem na bliskie odległości. Zwykle zaczyna się od kłopotów z odczytaniem drobnego druku, na przykład na opakowaniach czy ulotkach, z czasem nawet lektura książki czy gazety zaczyna sprawiać problem. Jednocześnie jest to zupełnie inna dolegliwość niż klasyczna nadwzroczność, gdy też mamy problemy z widzeniem w bliskim zakresie. Inny jest jej mechanizm – w przypadku nadwzroczności problemy wynikają z niewłaściwego funkcjonowania rogówki, a co za tym idzie – z padaniem promieni w niewłaściwym miejscu. Jest to wiec tak zwana refrakcyjna wada wzroku. W przypadku starczowzroczności źródłem problemów jest niewłaściwa akomodacja, czyli zdolność oka do dostosowywania się do widzenia przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Przy właściwej akomodacji możemy przenosić wzrok od horyzontu, poprzez przedmioty położone coraz bliżej, aż do kartki leżącej tuż przed naszymi oczami i cały czas będziemy widzieć ostry obraz. Z wiekiem jednak elastyczność gałki ocznej osłabia się i oku coraz trudniej przychodzi dostosowywanie się do patrzenia na różne odległości.

Starczowzroczność a nadwzroczność starcza

Te dwa problemy często są mylone. Nadwzroczność starcza to pojawienie się refrakcyjnej wady wzroku z wiekiem. Zwykle w siedemdziesiątym roku życia mamy do czynienia z wadą rzędu 1,5 dioptrii, natomiast po osiemdziesiątych urodzinach zwiększa się ona do 2,5 dioptrii. Często dochodzi do „zbilansowania” się nadwzroczności starszej z krótkowzrocznością, jeśli taka wada występowała wcześniej. Dlatego wielu krótkowidzów docenia ten aspekt starzenia się organizmu. Zdarza się, że osoby mające niewielką wadę wzroku z wiekiem, dzięki pojawieniu się nadwzroczności starczej mogą na pewien czas zrezygnować z noszenia okularów.

Jak korygować starczowzroczność?

Starczowzroczność różni się też od nadwzroczności starczej sposobem korekcji. W przypadku nadwzroczności stosuje się klasyczne okulary do bliży – dzięki temu uzyskujemy ostrość widzenia na bliskie odległości. Często używa się określenia „okulary do czytania”, bo nosi się je właśnie przy czytaniu, pracy na komputerze i innych działaniach wymagających patrzenia blisko.

W przypadku starczowzroczności tego rodzaju okulary nie wystarczą. Aby zapewnić komfort widzenia używa się okularów dwuogniskowych lub ze szkłami progresywnymi.

Chirurgiczna korekcja starczowzroczności – metoda laserowa

Współczesne możliwości okulistyki pozwalają też na trwałe uporanie się z wieloma wadami wzroku, w tym także ze starczowzrocznością. Zabiegiem dedykowanym pacjentom po czterdziestym roku życia (bo wtedy zwykle można zaobserwować pierwsze kłopoty z widzeniem wynikające z wieku) jest monowizja. Opis tej metody może zaskoczyć, bowiem opiera się on na tym, że oko dominujące ma całkowicie skorygowaną wadę, natomiast oko słabsze – nie. Pozostawienie wady resztkowej na jednym z oczu musi być oczywiście precyzyjnie zaprojektowane – perfekcyjne dobranie parametrów umożliwiają nowoczesne metody laserowe. Jeśli u pacjenta z objawami starczowzroczności wcześniej nie występowała żadna wada wzroku, na oku słabszym, które będzie odpowiadało za widzenie w bliskim zakresie stosuje się przekorygowanie tak, by uzyskać na nim niewielką krótkowzroczność. Dzięki temu w praktyce pacjent widzi ostro zarówno na dalekie jak i na bliskie odległości.

Zobacz artykuł: "Co to jest starczowzroczność?"