​

Astygmatyzm to właściwie bardzo powszechna wada wzroku, choć nie mówi się o niej wiele, a niejednokrotnie osoby z tym schorzeniem mogą nawet nie być go świadome. Rzadko astygmatyzm jest nabyty, o wiele częściej zdarza się wrodzony. Dodatkowo, niejednokrotnie wada jest na tyle drobna, że nie powoduje poważnych zaburzeń widzenia. Czym więc dokładnie jest astygmatyzm i jak się objawia?

Istota astygmatyzmu

O astygmatyzmie, czyli inaczej niezborności mówimy, gdy światło nie pada prawidłowo na siatkówkę. Dzieje się to w wyniku odkształcenia rogówki, i właśnie to jest istotą astygmatyzmu. Zdrowa rogówka ma kształt zaokrąglony, przypomina wycinek kuli. W przypadku astygmatyków to zaokrąglenie staje się zniekształcone, rogówka jest nieco spłaszczona, lub wygięta. Światło wpadające przez rogówkę na siatkówkę w oku zostaje rozproszone, a to powoduje zniekształcenie obrazu.

W przypadku zauważenia jakichkolwiek nieprawidłowości w widzeniu, koniecznie udaj się do lekarza specjalisty. Po wykonaniu odpowiednich badań będzie on w stanie zdiagnozować, czy wada wzroku rzeczywiście występuje i jakiego jest typu. Tylko lekarz może ostatecznie stwierdzić, czy pacjent cierpi na krótkowzroczność, nadwzroczność, jaskrę, zaćmę, czy właśnie astygmatyzm. Wówczas będzie można też dobrać odpowiednie leczenie, aby zniwelować negatywne skutki wady wzroku.

Jakie są objawy astygmatyzmu?

Obraz widziany przez astygmatyka rzadko bywa bardzo zamglony, czy zamazany. Są to raczej innego rodzaju zaburzenia. Astygmatycy często będą mieć problem z rozróżnieniem pewnych liter (najczęściej np. „P” będzie myliło się z „F” albo „O” z „D”). Często spotykanym objawem jest brak wyczucia przestrzeni, czy kąta nachylenia przedmiotów. Linie proste wydają się krzywe, a krzywe wydają się proste. Czasem astygmatyzm przeszkadza w czytaniu, a czasem uniemożliwia ostre widzenie przedmiotów w oddali, np. szczegółów na znakach drogowych. Jeśli astygmatyzm nie jest korygowany, jego objawy mogą powodować dodatkowe dolegliwości związane z wysilaniem wzroku, by dobrze widzieć. Chory może odczuwać bóle głowy, przemęczenie oczu, czy czuć potrzebę mrużenia ich.

Przyczyny astygmatyzmu

Nie jest w stu procentach jasne, skąd bierze się astygmatyzm. Jak zostało wspomniane, jest to bardzo powszechna wada, która w dodatku często pozostaje niezauważona przez dłuższy czas, lub jest na tyle niewielka, że nie wpływa szczególnie na wykonywanie codziennych czynności.

Przyjmuje się, że astygmatyzm może być dziedziczony. Ocenia się, że około 50% dzieci rodzi się z astygmatyzmem. U wielu z nich wada ta zanika w ciągu kilku pierwszych lat życia, gdy organizm najbardziej intensywnie się rozwija. Istnieje także pojęcie astygmatyzmu fizjologicznego. Za astygmatyzm fizjologiczny uznaje się odchylenie od normy na poziomie do 0,5 dioptrii. Nie wymaga to leczenia. Wada jednak w każdym momencie życia może się pogłębić i wówczas korekcja będzie konieczna. O wiele rzadsze zdarzają się przypadki astygmatyzmu w wyniku mechanicznego uszkodzenia rogówki, na przykład w wyniku urazu oka. Nie jest to jednak niewykluczone.

Astygmatyzm koryguje się soczewkami kontaktowymi lub szkłami cylindrycznymi. Nie ma znaczenia, czy u pacjenta występują też inne wady. Astygmatyzm często pojawia się równolegle z nadwzrocznością, czy krótkowzrocznością. Wówczas szkła są odpowiednio dobierane, by korygować obie wady. Istnieje także możliwość leczenia astygmatyzmu operacją laserową, jednak ta metoda jest polecana jedynie w określonych, ciężkich przypadkach.