Astygmatyzm jest jedną z najczęściej występujących wad refrakcji. Na podstawie przeprowadzonych badań epidemiologicznych wykazano, że astygmatyzm może dotyczyć aż 30 – 60% osób dorosłych (choć często wada jest niewielka i nie powoduje problemów z widzeniem). Oprócz krótkowzroczności i nadwzroczności, to właśnie astygmatyzm należy do najpowszechniejszych wad wzroku. Astygmatyzm bardzo często towarzyszy innym schorzeniom narządu wzroku. Czy astygmatyzm jest uleczalny? Jak najbardziej. Poniżej zgromadziliśmy najważniejsze informacje na temat rozpoznawania i leczenia astygmatyzmu.

Na czym polega astygmatyzm?

Astygmatyzm, nazywany także niezbornością, jest wadą wzroku prowadzącą do powstania wrażenia zniekształcenia i rozmycia obrazu. Dzieje się tak na skutek zniekształcenia rogówki. Prawidłowa rogówka ma kształt wycinka kuli, podczas gdy rogówka astygmatyka przypomina fragment piłki do rugby. Nieprawidłowy kształt rogówki doprowadza do niewłaściwego rozpraszania docierających do oka wiązek światła. Zamiast skupiać się w jednym punkcie (na siatkówce), promienie świetlne wpadające do oka skupiają się w dwóch punktach. Taki rodzaj astygmatyzmu, nazywany astygmatyzmem rogówkowym, stanowi większość rozpoznań (98%). Znacznie rzadziej astygmatyzm pojawia się na skutek nieprawidłowego kształtu soczewki oka (astygmatyzm soczewkowy) lub w wyniku współwystępowania nieprawidłowego kształtu soczewki ze zniekształceniami w obrębie rogówki (astygmatyzm mieszany).

Objawy astygmatyzmu

Dolegliwości pojawiające się w związku z astygmatyzmem są różne w zależności od stopnia jego zaawansowania. Do najczęstszych objawów astygmatyzmu należy przede wszystkim nieostre, rozmyte widzenie. Charakterystycznymi objawami są także problemy z jednoczesnym widzeniem linii poziomych i pionowych oraz wrażenie zakrzywienia linii prostych. W związku z tym, że kontury przedmiotów stają się niewyraźne, astygmatyk zaczyna mieć problemy z orientacją w przestrzeni. Dolegliwości pojawiające się z powodu astygmatyzmu to także pieczenie i swędzenie oczu, zmuszające do częstego mrugania. Oczy astygmatyka często łzawią, co prowadzi do potrzeby pocierania powiek – co z kolei pogłębia dolegliwości. W przypadku większej wady mogą wystąpić także bóle głowy zlokalizowane nad czołem.

Diagnoza astygmatyzmu

W trakcie diagnozy astygmatyzmu konieczne jest przeprowadzenie kilku badań okulistycznych. Wśród nich znajdują się przede wszystkim keratometria (pomiar krzywizny rogówki) oraz wideokeratografia komputerowa (topografia rogówki).

Leczenie astygmatyzmu

Astygmatyzm jest wadą wzroku, którą z powodzeniem można wyeliminować. Jakość widzenia można poprawić dzięki zastosowaniu specjalnych soczewek kontaktowych i okularów. W leczeniu astygmatyzmu wykorzystywane są z kolei nowoczesne metody laserowe. Przeprowadzaniem laserowej korekcji rogówki zajmują się kliniki okulistyczne. Zabieg nie jest skomplikowany, a jego przeprowadzenie nie zajmuje więcej niż 15 – 20 minut. Efektem laserowej korekcji rogówki jest przywrócenie rogówce prawidłowego kształtu, a tym samym wyeliminowanie astygmatyzmu. W niektórych przypadkach (np. gdy rogówka jest zbyt cienka) można wykonać również zabieg cross-linking.