Choroby narządu wzroku dotyczą bardzo dużej części populacji. Schorzenia z tego zakresu są diagnozowane u pacjentów na całym świecie. Lekarze okuliści coraz częściej stawiają diagnozę brzmiącą: zespół suchego oka. Dolegliwości pojawiające się w przebiegu zespołu suchego oka związane są z zaburzeniami wydzielania przez oko tzw. filmu łzowego. Czym jest ta substancja i jakie ma znaczenie w zachowaniu dobrej kondycji narządu wzroku? Omówmy najważniejsze informacje dotyczące budowy, funkcji i działania filmu łzowego.
Film łzowy – budowa
Film łzowy pokrywa wierzchnią część oka. Struktura jest bardzo cienka – jej grubość wynosi zaledwie 10 µm. Pomimo tego, że film łzowy jest bardzo cienki, jest zbudowany aż z trzech warstw: wewnętrznej, środkowej i zewnętrznej. Jakie jest zadanie każdej z nich? O tym poniżej.
Film łzowy – funkcje
Warstwa wewnętrzna, nazywana także mucynową, znajduje się najbliżej powierzchni oka. Jest to warstwa śluzu, który ma za zadanie wygładzić i wyrównać strukturę powierzchnię oka oraz sprawić, że do zewnętrznej warstwy rogówki (przy której się znajduje) łatwiej przylegają cząsteczki wody. To właśnie z wody zbudowana jest kolejna, środkowa część filmu łzowego. Warstwa wodna jest najgrubszą spośród wszystkich warstw filmu łzowego. Składa się nie tylko z samej wody, lecz także z rozpuszczonych w niej substancji. Należą do nich przede wszystkim białka chroniące oko przed infekcjami grzybiczymi, bakteryjnymi oraz wirusowymi, jak również tlen i substancje mające za zadanie odżywienie i dotlenienie rogówki. Dzięki środkowej warstwie filmu łzowego możliwe jest bieżące usuwanie z oka mikrozanieczyszczeń oraz zwilżanie spojówki i rogówki. Ta warstwa filmu łzowego ma również za zadanie wyrównywać ewentualne ubytki w nabłonku rogówki. Ostatnią, najbardziej zewnętrzną warstwą filmu łzowego jest warstwa lipidowa. Jej funkcją jest regulowanie wyparowywania łez z oka oraz zapewnienie odpowiedniego poślizgu powiekom w trakcie mrugania.
Film łzowy – działanie
Działanie filmu łzowego polega na nawilżeniu i zabezpieczeniu powierzchni oka. Ponieważ film łzowy w znaczącej części zbudowany jest z wody, nieuniknionym jest jego ciągłe odparowywanie. Pomimo tego, że film łzowy chroniony jest z zewnątrz specjalną warstwą lipidową, niekiedy oko nie nadąża z produkcją filmu łzowego, w związku z czym oczy zaczynają nadmiernie wysychać. Przerwy w strukturze filmu łzowego sprzyjają uszkodzeniom delikatnej warstwy rogówki i spojówki oraz mogą doprowadzić do wystąpienia różnego rodzaju zakażeń. Taki stan określany jest jako zespół suchego oka. Aby zapobiec zbyt szybkiemu wyparowaniu filmu łzowego, niezbędne jest zachowanie określonej częstotliwości mrugania. Większość z nas mruga co około 4 – 5 sekund. Gdy częstotliwość mrugania ulegnie zmniejszeniu, zachowanie właściwego nawilżenia oczu nie jest możliwe. Na zespół suchego oka narażone są przede wszystkim osoby pracujące przy komputerze, jak również te spędzające dużą ilość czasu w samochodzie. Zaburzeniom wydzielania filmu łzowego sprzyja ponadto przebywanie w pomieszczeniach zakurzonych, klimatyzowanych i zadymionych.
