Przez lata popularne było zdanie „od ekranu psują się oczy”. Słyszało to wiele dzieci od wczesnych lat dzieciństwa. Zaczęliśmy tak mówić niemal odruchowo bez zastanawiania się na czym właściwie polega to „psucie się oczu” i skąd się bierze, co je powoduje. Dziś już wiemy to dokładnie, sprawcą problemów ze wzrokiem spowodowanych nadmiernym używaniem ekranów LED jest światło niebieskie. Coraz powszechniejsza jest wiedza na ten temat i coraz powszechniejsze metody ochrony przed tym czynnikiem. Czym więc jest światło niebieskie, jak wpływa na wzrok i jak się przed nim chronić?

Światło niebieskie emitowane przez smartfony nie jest do końca sztuczne. Występuje ono również w naturze. To wysokoenergetyczne promienie świetlne, będące już w spektrum ultrafioletu. W naturze jednak ilość tego światła nie jest tak duża, by mogła nam szczególnie zaszkodzić. Inaczej jest w przypadku ekranów. I nie chodzi tu tylko o smartfony. Światło niebieskie jest intensywnie emitowane przez wszelkie ekrany LED - telewizory, komputery, smartfony, ekrany urządzeń GPS, nawet elektroniczne billboardy. Jesteśmy na nie wystawieni codziennie - w pracy, w domu, na ulicach. Długotrwałe wystawienie na sztuczne światło może trwale uszkodzić wzrok.

 

Sztuczne światło powoduje zmiany w metabolizmie oczu. Przyczynia się do powstawania dużej ilości wolnych rodników, które niekorzystnie wpływają na komórki światłoczułe potrzebne nam, by widzieć. Oprócz tego jednak, ponieważ światło niebieskie utrzymuje nas w stanie czuwania, nadmiar sztucznego światła może powodować zaburzenie rytmu dobowego i problemy ze snem.

Długotrwałe wystawianie się na ekrany LED może również spowodować bądź pogłębić już występujący zespół suchego oka. Nie jest to związane jedynie ze sztucznym światłem płynącym z monitorów. Podczas korzystania z urządzeń elektronicznych mrugamy nawet dwa razy rzadziej, niż normalnie. Skupiamy też wzrok przez długi czas na przedmiocie znajdującym się blisko. Standardowo nasz wzrok wędruje od przedmiotów bliskich do dalekich, mięśnie wokół oczu stale pracują. Podczas korzystania z komputera, czy smartfonu, a nawet oglądania telewizji, nasz wzrok jest stale skupiony na jednym punkcie.

Nie jest łatwo zmniejszyć ekspozycję naszych oczu na sztuczne światło płynące z ekranów LED. Są one obecne niemal wszędzie. Korzystamy z komputerów w pracy, relaksujemy się oglądając telewizję, jesteśmy stale w kontakcie z innymi ludźmi za pomocą aplikacji i komunikatorów mobilnych w naszych smartfonach. W nowoczesnym świecie coraz trudniej jest ograniczyć wystawianie się na działanie ekranów, a istnieje szansa, że w przyszłości będzie się to raczej pogłębiać, niż zmniejszać.

Można jednak chronić oczy przed światłem niebieskim. Istnieją filtry ograniczające jego emisję. Dostępne są bezpłatne aplikacje mobilne, a niejeden smartfon jest już fabrycznie wyposażony w „tryb nocny”, który oznacza mniejszą emisję szkodliwego niebieskiego światła. W ustawieniach komputerów można zmienić temperaturę kolorów, dzięki czemu ekran będzie emitował cieplejsze kolory i ilość światła niebieskiego będzie ograniczona. Można również zakupić specjalną powłokę do założenia na ekran. Warto też wyposażyć się w okulary, bądź soczewki kontaktowe z filtrem światła niebieskiego, nawet jeśli nie potrzebujemy okularów, by widzieć wyraźnie - tak zwane „zerówki”, ale z filtrem światła niebieskiego. Jeśli nie możesz po prostu ograniczyć czasu przebywania przed ekranami, postaraj się o dodatkową ochronę swoich oczu.